Con cua vàng

Ngày xưa có một lão ngư dân sống cùng vợ và ba con. Hàng sáng ông thường đi bắt cá và bất kỳ con nào bắt được ông cũng đều đem bán cho vua. Một hôm, ngoài cá ông bắt được một con cua vàng. Sau khi về đến nhà ông xếp tất cả chỗ cá vào một chiếc đĩa lớn nhưng còn con cua ông để riêng vì nó sáng lấp lánh lên thật đẹp. Ông đặt nó vào một ngăn cao trong chiếc chạn. Khi bà lão vợ ông xắn váy lên để làm cá thì đột nhiên bà nghe thấy một giọng nói:

‘Bỏ váy, bỏ váy xuống đi. Nó làm chân bà hở ra rồi đấy.’

Bà ngạc nhiên ngó quanh và rồi bà nhìn thấy sinh vật bé nhỏ kia, con cua vàng.

‘Sao! Mày biết, biết nói ư con qua tức cười kia?’ bà nói, vì bà không lấy làm vui với lời bình phẩm của con cua. Rồi, bà cầm nó lên và đặt vào một chiếc đĩa.

Ngay khi ông chồng bước vào nhà và ngồi xuống ăn tối, họ liền nghe thấy một tiếng nói nhỏ nhẹ của con cua kia vang lên: ‘Cũng cho tôi ăn với.’ Dù cả hai ông bà đều rất ngạc nhiên nhưng họ vẫn cho nó ăn một chút. Khi ông lão tới dọn đĩa chứa bữa tối của con cua ông thấy trên đó có đầy vàng và điều tương tự này cứ diễn ra hàng ngày nên chẳng mấy chốc ông rất yêu quý con cua.

Một hôm con cua nói với vợ ông lão ngư dân, ‘Bà hãy đến gặp nhà vua và bảo ông ấy rằng tôi muốn cưới con gái ông ấy.’

Bà lão làm theo. Bà thưa lại chuyện trước nhà vua, người đã nhoẻn cười một chút trước ý kiến con gái mình sẽ cưới một con cua nhưng ông cũng không từ chối lời cầu hôn vì ông là một nhà vua rất khôn ngoan và ông biết rằng con cua kia chắc chắn là một chàng  hoàng tử giả dạng. Bởi vậy, ông nói với vợ lão ngư: ‘Bà lão, hãy về và bảo con cua ta sẽ gả con gái ta cho nếu đến sáng mai nó có thể xây được một bức tường phía trước lâu đài của ta cao hơn ngọn tháp của ta, phải trồng và nở trên đó tất cả các loài hoa trên thế gian này.’

Bà lão về nhà và truyền đạt lại những lời này của vua.

Con cua đưa cho bà lão một chiếc cần câu vàng và nói: “Bà hãy mang chiếc cần này và vụt lên mặt đất nơi nhà vua đã chỉ cho bà và đến sáng mai bức tường sẽ hiện ra ở đó.’

Bà lão làm theo rồi trở lại.

Sáng hôm sau, khi nhà vua thức giấc, bạn nghĩ ông ấy trông thấy gì? Bức tường sừng sững trước mắt ông y hệt như những gì ông đã ra điều kiện trước đó!

Sau đó bà lão quan trở lại gặp nhà vua và nói với ngài: ‘Mọi yêu cầu của Bệ hà dã được đáp ứng rồi ạ.’

‘Tốt lắm,’ nhà vua nói, ‘nhưng ta không thể cho con gái ta đi đến chừng nào ta thấy phía trước cung điện của ta là một khu vườn ở đó có 3 đài nước, cái đầu tiên phun ra vàng, cái thứ hai phun ra kim cương và cái thứ ba nhả ra ngọc ngà châu báu.’

Và thế là bà lão lại cầm chiếc cần câu vụt ba lần xuống mặt đất và sáng hôm sau khu vườn lại hiện ra từ đó. Nhà vua giờ đã bằng lòng và đám cưới được ấn định diễn ra ngay ngày hôm sau.

Con cua nói với ông lão: ‘Giờ ông cầm lấy chiếc cần này, đi đến vụt vào một ngọn núi nào đó, sau đấy một người đàn ông da đen sẽ xuất hiện và hỏi ông ước muốn điều gì. Ông hãy trả lời ông ta: “Ông chủ của ngài, nhà vua đã sai tôi tới đây để bảo ngài rằng phải gửi cho ngài quần áo bằng vàng giống như mặt trời của ngài ấy.” Bảo ông ta đưa cho ông, ngoài ra còn những chiếc áo choàng dành cho nữ hoàng làm bằng vàng và đá quý trông giống như những cánh đồng hoa. Mang cả hai thứ đó cho ta. Mà, ông mang về cho ta cả cái đệm bằng vàng nữa nhé.’

Ông lão đi làm theo lời của cua. Sau khi ông lão mang về những chiếc áo choàng bằng đá quý, con cua mặc bộ quần áo bằng vàng vào và bò lên tấm đệm bằng vàng. Bằng cách này ông lão mang cua tới lâu đài, tại đây con cua tặng bộ đồ khác cho cô dâu của mình. Giờ thì hôn lễ được cử hành và khi chỉ có đôi vợ chồng ở bên nhau, con cua hé lộ thân phận của mình với người vợ trẻ, cho nàng hay mình trở thành con trai nhà vua vĩ đại nhất thế gian như thế nào, chàng bị phù phép ra sao, do đó chàng biến thành một con cua vào ban ngày và chỉ là con người vào ban đêm. Chàng cũng có thể thường xuyên biến mình thành đại bàng khi nào mình muốn. Vừa nói dứt điều này chàng rùng mình và ngay lập tức biến thành một trang chai khôi ngô nhưng đến sáng hôm sau chàng phải trở lại với chiếc mai cua của mình. Điều tương tự cứ diễn ra hàng ngày. Tuy vậy, tình cảm của công chúa dành cho cua và sự chăm sóc ân cần nàng dành cho cua khiến cả hoàng gia rất ngạc nhiên. Họ nghi ngờ có bí mật gì đó nhưng dù họ có đã theo dõi đi theo dõi lại cũng không tài nào khám phá ra được. Cứ như thế rồi một năm trôi qua và công chúa có một bé trai cô đặt tên là Benjamin. Mặc dù vậy, mẹ của nàng vẫn cho rằng mọi chuyện rất kỳ lạ. Cuối cùng bà nói với nhà vua rằng ông nên hỏi con gái xem cô có muốn lấy một người chồng khác thay cho con cua không? Nhưng khi được hỏi như vậy, cô con gái chỉ trả lời:

‘Con đã cưới cua và chỉ sẽ chỉ lấy mình nó thôi.’ 

Nhà vua nói với cô: ‘Ta sẽ tổ chức một lễ kén rể. Ta sẽ cho mời tất cả các hoàng tử trên thế gian này đến dự và nếu ai trong số họ làm con vừa ý thì con sẽ lấy người ấy.’

Buổi tối, công chúa kể chuyện này với cua. Con cua nói với nàng: ‘Hãy cầm lấy chiếc cần này tới cổng khu vườn rồi vụt vào nó, tức thì một người đàn ông da đen sẽ hiện ra và nói với nàng, “Sao nàng lại gọi tôi, nang muốn gì ở tôi?” Nàng trả lời ông ta thế này: ‘Ông chủ của ngài, nhà vua, sai tôi tới đây để bảo ông gửi cho ngài bộ áo giáo và con chiến mã của ngài cùng quả táo bằng bạc.” Hãy mang chúng về cho ta.’

Công chúa làm theo và mang về cho cua những gì nó muốn.

Tối hôm sau Hoàng tử tự mặc đồ để đi dự lễ. Trước khi đi chàng nói với vợ, “Chú ý này, nàng đừng nói gì khi nàng nhận ra rằng ta chính là con cua. Vì nếu nàng làm vậy thì điều tồi tệ sẽ xảy ra. Hãy đứng bên cửa sổ cùng các chị em của nàng. Ta sẽ cưỡi ngựa đến gần đó và ném cho nàng quả táo bạc. Nàng hãy bắt lấy nó nhưng nếu họ hỏi ta là ai thì nàng phải nói rằng mình không biết.’ Nói xong, chàng hôn nàng, nhắc lại lời cảnh báo này một lần nữa rồi ra đi.

Công chúa cùng các chị em đi ra cửa rổ và cùng ngó ra xem buổi lễ. Ngay sau đó chồng nàng phi ngựa đến gần và ném lên cho nàng quả táo bạc. Nàng bắt lấy nó và mang về phòng, lát sau chồng nàng cũng trở lại. Tuy vậy cha nàng rất ngạc nhiên vì nàng chẳng hề quan tâm đến bất cứ hoàng tử nào, do đó ông lại cho tổ chức thêm một cuộc kén rể thứ hai. 

Con cua lại đưa ra cho vợ những lời chỉ dẫn giống như trước chỉ có điều lần này quả táo mà nàng nhận được từ người đàn ông da đen là bằng vàng. Nhưng cskhi tới buổi lễ, chàng nói với vợ, ‘Ta biết thế nào hôm này nàng cũng sẽ phụ ta.’

Tuy nhiên nàng hứa với chàng sẽ không nói ra chàng là ai. Chàng lại nhắc lại lời cảnh báo và ra đi.

Buổi tối, trong khi công chúa cùng mẹ và các chị em đang đứng bên cửa sổ thì đột nhiên hoàng tử đánh ngựa ngang qua và ném cho nàng quả táo bằng vàng.

Rồi mẹ nàng nổi giận cho nàng một cái bạt tai và quát lên, ‘Tên hoàng tử không sánh được với con đó lại làm con ưng ý sao, hả đồ ngốc?’

Công chúa sợ hãi thốt lên, ‘Chàng chính là con cua!’

Mẹ nàng thậm chí còn giận dữ hơn vì bà đã không được biết sớm hơn, bà lao vào phòng con gái, nơi con cua đang nằm ở đó, tóm lấy con cua và ném nó vào đống lửa. Chàng hoàng tử tội nghiệp kêu lên thảm thiết nhưng vô ích, chồng của nàng đã không trở lại nữa.

Giờ thì chúng ta phải tạm rời xa nàng công chúa để đến với những nhân vật khác nữa trong câu chuyện này. Một ngày nọ, ông lão ngư dân đi tới bên một dòng suối để ngâm mẩu bánh mì khô mà ông sẽ ăn thì có một con chó hiện ra từ dòng nước, ngoạm chiếc bánh khỏi tay ông và bỏ chạy. Ông lão đuổi theo nó nhưng con chó đến bên một cái cửa, mở ra rồi chạy vào bên trong, ông lão cũng đi theo. Ông lão không bắt kịp con chó mà thấy mình đang ở trên một cầu thang, ông đi xuống. Rồi, ông thấy trước mặt mình là một cung điện oai vệ, ông tiến vào tiếp, ông lại trông thấy một khán phòng rộng lớn với một bộ bàn ghế dành cho mười hai người. Ông trốn phía sau một bức ảnh lớn bên trong khán phòng nơi ông có thể quan sát những gì sẽ xảy ra. Đến trưa ông nghe thấy một tiếng động rất to khiến không sợ run cầm cập. Sau khi lấy được can đảm để nhòm ra ngoài từ phía sau bức tranh, ông trông thấy mười hai con đại bàng đang bay vào. Chứng kiến cảnh tượng này nỗi sợ hãi của ông càng dâng lên cao độ hơn. Lũ chim bay tới chiếc bồn của đài phun nước ở đó để tắm táp rồi đột nhiên chúng biến thành mười hai chàng trai khôi ngô. Sau đó họ tự ngồi vào chiếc bàn và một trong số họ vừa nâng một chiếc ly đầy rượu lên vừa nói: ‘Chúc sức khỏe cho cha ta!’ người khác nói, ‘Chúc sức khỏe cho mẹ ta!’ lần lượt những người còn lại cứ chúc như vậy. Rồi một người trong số họ nói:

‘Chúc phu nhân vô vàn yêu quý 

Luôn mạnh giỏi, sống lâu nhé nàng!

Nhưng nguyền rủa bà mẹ tàn nhẫn

Đã đốt mất của ta chiếc mai vàng!’

Và nói xong chàng khóc thảm thiết. Sau đó các chàng trai đứng dậy khỏi chiếc bàn và trở lại chỗ đài phun nước to lớn bằng đá, biến trở lại thành những con đại bàng rồi bay đi.  

Ông lão cũng bỏ đi, trở lại với ánh sáng ban ngày và trở về nhà. Ngay sau khi được biết rằng công chúa đổ bệnh và thứ duy nhất chữa khỏi cho nàng là mang chuyện đó kể cho nàng. Do đó, ông tới hoàng cung, hội kiến công chúa và kể cho nàng nghe về những điều kỳ lạ mà ông đã nhìn thấy trong cung điện dưới lòng đất. Khi ông vừa dứt lời công chúa liền hỏi ngay ông còn có thể tìm được đường đến cung điện đó không.

‘Có chứ,’ ông đáp, ‘chắc chắn ạ.’

Công chúa muốn ông đưa mình đến đó ngay lập tức. Ông lão làm theo. Sau khi đặt chân vào cung điện ông giấu công chúa sau bức tranh lớn và khuyên cô giữ im lặng và cũng núp vào đó. Ngay sau đấy lũ đại bàng bay vào, biến trở lại thành những chàng trai, ngay tức thì công chúa nhận ra chồng mình trong số họ, nàng cố lao ra khỏi chỗ trốn nhưng ông lão giữ lại. Các chàng trai ngồi vào bàn, lúc này chàng hoàng tử vừa nâng ly rượu lại vừa nói:

‘Chúc phu nhân vô vàn yêu quý 

Luôn mạnh giỏi, sống lâu nhé nàng!

Nhưng nguyền rủa bà mẹ tàn nhẫn

Đã đốt mất của ta chiếc mai vàng!’

Đến lúc đó công chúa không thể kìm chế được nữa, nàng lao đến và quàng tay ôm lấy chàng. Lập tức chàng lại nhận ra nàng và nói:

‘Nàng có còn nhớ là ta đã nói với nàng rằng hôm đó thế nào nàng cũng sẽ phụ ta chứ? Giờ thì nàng đã thấy là ta đã nói đúng mà. Nhưng tất cả thời gian tồi tệ ấy đã qua rồi. Giờ hãy nghe ta nói này: Ta vẫn phải chịu phù phép 3 tháng nữa. Nàng sẽ ở lại đây với ta đến lúc phép thuật được hóa giải chứ?’

Thế là công chúa ở lại với chàng. Nàng bảo ông lão, ‘Ông hãy trở lại lâu đài nói với mẫu thân và phụ vương ta rằng ta sẽ ở lại đây.’

Phụ vương và mẫu thân công chúa rất bực tức khi nghe ông lão nói vậy nhưng ngay sau ba tháng bùa phép của hoàng tử đã được hóa giải, chàng không còn bị thành đại bàng nữa mà lại trở thành một chàng trai. Họ cùng nhau trở về hoàng cung và sống bên nhau hạnh phúc và ai được nghe câu chuyện này cũng thậm chí còn hạnh phúc hơn thế.